Stilstaan bij oorlogslachtoffers als je in het buitenland woont

Waar je er in Nederland niet onderuit komt – gelukkig-, is het beleven van 4 mei als je in het buitenland woont wel wat lastiger. De televisiestations in het buitenland staan nou eenmaal niet afgestemd op de dam of op een andere herdenking. Het is dus zomaar mogelijk dat je de twee minuten stilte ‘vergeet’. Ik vroeg een aantal moeders die in het buitenland wonen hoe zij met deze dag en de twee minuten stilte omgaan.

Irma Kuipers In Frankrijk is het op 8 mei, maar ik vind het toch anders dan in Nederland. Kan me nog heel goed die minuut stilte herinneren en vind dat ook nog steeds belangrijk

Anneliese de Boer Ja, altijd vanaf ongeveer  half 8 de tv aan. De kinderen begrepen al vanaf een jaar of 6 dat ze stil mochten zijn en waarom. Het was iets waar ze langer voor op mochten blijven. Nu zijn ze 13 en 15 en kijken we traditiegetrouw de oorlogsfilm, die daarna komt. Meestal is dat Schindler’s list de laatste jaren.

Marloes Rozing Ik pas me aan, aan de gebruiken waar ik woon.

Cath Wilmink Ik heb heel lang nog netjes herdacht op 4 mei. Toen is oma ? overleden, werd ik moeder… En ging het leven door. Maar ik sta er vaak genoeg bij stil en mocht ik op 4 mei in Nederland zijn, doe ik natuurlijk gewoon mee. Mijn Oma heeft in de kampen gezeten, ze Is in 1945 door de russen bevrijd.

Janneke Beemster In nederland ging ik of naar de herdenking of keek naar de TV maar in Tanzania zit je toch in een hele andere werkelijkheid dus hier doe ik er niks mee. Gelukkig waren we de afgelopen 2 jaar in NL op 4 mei.

Lucie Jonker Ja, zit elk jaar voor de TV en vind het zeer aangrijpend. Uit respect voor al die mensen die hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid. Dat mag nooit vergeten worden, ook niet over zeg maar 100 jaar.

Karin Versloot In Qatar waren we gewoon samen met BVN een minuutje stil. Dit jaar wil ik met mijn twee oudsten naar de Dam

Trys Keizer-Henriksen Ik kan me herinderen dat mijn vader erg triest en stil was omkring de 4 mei. Zijn verloofde kwam om bij een bomaanslag. Hij was ruim een week van slag ieder jaar weer. Hij werkte zelf als saborteur, daar kwamen we pas vorig jaar achter.

Paulien Eijckeler Ik neem het me voor, want ik vind het zo enorm belangrijk, maar ben bang dat ik het moment zelf zal missen. Omdat het hier niet leeft heb ik het er met de kleuter nog niet bewust over gehad. Ik weet eigenlijk niet of ik het live kan zien. Ik vind het in NL altijd een bijzonder moment en ik mis het wel. Een van de weinig keren per jaar dat ik nog echt bid. Wanneer ik het mis zal ik zeker een uitzending gemist inpassen en alsnog mijn moment nemen, niet meer dan gepast.

Roos Rose-Marie Otto-Börger Hier in Duitsland is het natuurlijk raar, qua gevoel. Maar ik deed er ook in Nederland niets aan. Net als Marjoleinzegt; ik heb die dag niet echt nodig. Hoorde vaak genoeg de verhalen van mijn ouders (die t hebben meegemaakt) dus vergeten zal ik t toch niet

Ingeborg Ponne Ja 4 mei en 15 Augustus. 15 Augustus herdenken we het einde bezetting van Indië. Einde Japanese interneringskampen. Hier zijn eindeloos veel Nederlanders en Indos in omgekomen.

Trieneke Olgers-Keitz Ik loop al jaren de stille tocht en leg bloemen en mijn kleindochter 6.. gaat nu voor de 3e keer weer met mij haar bloemetjes leggen. De kleinste nog 3, voor het eerst. Ze weten niet anders want in de buggy gingen ze al mee met ons en hun ouders.

Ceciel Huls Wij kijken naar de dodenherdenking op tv en houden een minuut stilte. Het is voor ons een rare dag. Op 4 mei is het voor ons alweer 9 jaar geleden dat ik om 20.00 uur de lift inging naar de OK om een keizersnede te ondergaan waarna we eindelijk onze lieve Thomas in onze armen konden sluiten. 20.00 uur een minuut stilte wordt rond 20.30 gevolgd door een toast op het leven.

Treja Schnell-Tillema Ja hier (CH) “doen” wij ook aan dodenherdenking. De eerste jaren alleen, maar sinds ik man en kinderen heb geldt het voor iedereen. Ik vind het belangrijk dat zij weten wat er in mijn land speelt en vooral met wat ik opgegroeid ben. Ik heb dit van mijn ouders meegekregen en voor mij is het belangrijk dat het voortgezet word. Verwacht niet dat onze meiden hun hele leven zullen blijven herdenken maar het belangrijkste vind ik dat ze de achterliggende gedachte begrijpen. Vooral ook omdat de oorlog ook in mijn familie speelde. Ze weten er veel van omdat Kamp Westerbork quasi bij mijn ouders in de achtertuin ligt dus ze zijn er al meerdere keren geweest. Museum bezocht of mee geweest naar lezingen van overlevenden. Tja, dit stukje Nederland “hoort” nu eenmaal bij hun moeder.

Sophia de Ruiter Ik herdenk dodenherdenking absoluut, ook nu ik in Florida woon. (Vanwege het tijdsverschil is die 2 minuten stilte voor mij om 2 uur ‘s-middags.) In 2013 was ik met mijn kinderen bij de gedenkwaardigheden op de Dam. Heel indrukwekkend! Ik liep mee in de stille tocht en mocht zelfs een bloem leggen voor mijn oud-oom die is omgekomen bij de aanleg van de Birma spoorweg. Heel belangrijk om bij stil te staan en door te geven aan mijn kinderen.

Bianca Goudemont Geen excuses bij ons om er op dat moment niet even 2 minuten extra bij stil te staan. Ik vind het mijn plicht dit aan mijn kinderen door te geven. Dit mag nooit vergeten worden.

Jacqueline Bax ?? nee ik herdenk 4 mei niet. In weet dat het dodenherdenking is, maar hier gaat het leven gewoon door en staan we er niet bij stil. Wij herdenken de gevallenen op 11 november, Remembrance Day. Daar sta ik wel bij stil. Vooral omdat ik de Canadezen dankbaar ben voor hun inzet in WOII en de bevrijding van Arnhem, mijn geboortestad.

Levi Wij doen hier zeker aan mee. Even een dag extra bewust van hoe en wat. Zo doen wij met vele bijzondere dagen mee en denken en praten we vaker over hoe het was en wat het allemaal inhoud. Bewustwording is voor mij vanzelfsprekend. Met kinderen is het goed om het ze ook mee te geven.
Ik vind het trouwens vreselijk jammer en zelfs wat vreemd dat ze hier in Duitsland doen of er nooit wat was ze doen of alles niet gebeurd is. Ze praten er nooit over en of denken aan de slachtoffers. Ja, alleen aan de Duitse soldaten dan. Ik vind het voor allemaal vreselijk, al zijn er natuurlijk een paar die ik een schop na zou geven.

Mijn opa moest aardappelen schillen voor de Duitsers en me oma leefde van broodkruimels en zorgde voor 3 onderduikers. Haar moeder en of vader, weet ik niet meer precies, is vergast. Een oudtante is geboren in de oorlog en haar moesten ze verstoppen. Want ze  moest dood. Volgens de slechterikken zag ze eruit als Jood en ze geloofde niet dat het hun kind was. Mijn andere oma moest dusvluchten met haar pasgeboren en te lichte baby omdat een idioot het een Jood vond. Belachelijk en zuur wegens een rassenhaat. Bah bah bah. Dit en ook Indische tijd mogen we nooit wegstoppen en moeten we elk jaar net wat meer bij stilstaan. Nooit maar dan nooit meer dat dit mag gebeuren.

Tess Bleijenberg Ik denk er wel aan maar doe er niets mee. Nooit wat aan gedaan sinds ik in het buitenland woon. Toen ik klein was moest ik wel verplicht naar de herdenking in mij dorp…

Ilja Reijntjes Ik heb aan mijn zoon uitgelegd wat het is, en we doen mee met de 2 minuten stilte (alhoewel hij tijdens die 2 minuten wel de hele tijd fluisterd ‘wat zijn we stil he, mama’)

Marjolein Coenen Ik doe er niet aan en heb er nooit aan gedaan. Als je een speciale dag nodig hebt om niet te vergeten is er iets fout gegaan. Zoiets mag je niet vergeten en moet altijd in je achterhoofd zijn #mijnmening#

Mirjam van Breemen-Nelisse Ik ben dit jaar voor het eerst niet bij de dodenherdenking. Ik heb er eigenlijk nog niet over nagedacht om dat in het buitenland ook te herdenken. Wegens tijdsverschil zal 20.00 uur lastig worden ?.

Jellina Knobbe Traditiegetrouw staan wij er altijd bij stil. Meestal op tv, soms bij ons in het dorp bij het kerkje. Vorig jaar heeft mijn jongste dochter daar een gedicht mogen voordragen. Tijdens haar gedicht zag ik dat een oud mannetje met z’n zakdoek in z’n ogen zat te wrijven. Pffff dat greep mij zo ontzettend aan, zodat ik ook spontaan last van mn ogen kreeg.

Aangezien ik door letsel niet zo “snel” en lang kan lopen, is dat voor mij een pijnlijke opgave om met de tocht mee te lopen. Maar ik denk dan bij mijn eigen……die pijn die ik heb, stelt niks voor dan die pijn, ellende en verdriet die die mensen mee hebben moeten dragen, jarenlang en de overlevenden levenslang.

Mijn overgrootouders hebben vroeger onderduikers gehad. Door verklikkerij konden ze later geen mensen meer helpen. Van de eens zo welgestelde familie werd hen alles ontnomen. Bezittingen enz en hun huis werd vernield. Maar dat was het risico en een mensen leven was hun meer waard dan hun bezittingen. Ze hebben die dag alleen een dochter verloren door een van die Duitsers, die haar doodschoot. Mijn opa had een kogel door z’n hand gekregen. Mijn opa was toen een jochie van 8 toen de oorlog uitbrak. En op die ene dag was hij een jaar of 10 à 11. Hij heeft er verder nooit over willen praten. Als ik hem daarnaar vroeg, zei hij, dat ik te jong was om het hele verhaal te weten. Ik heb het hem nooit weer kunnen vragen….hij heeft die ellendige dag, 30 jaar geleden (hij is jong gestorven) mee in zijn graf genomen.

Mei maand is bij ons dan ook oorlogsfilm maand. Ook docu’s is op tv te zien. De meeste films heb ik dan wel gezien, maar voor mijn dochters ga ik er graag weer voor zitten. Zij vinden het ook interessant van wat er is gebeurt en mogen er dan ook graag naar kijken. Wel met een box tissues binnen handbereik…..